بررسی و تحلیل شکواییه های شاعران برجسته سبک خراسانی؛ رودکی، عنصری، ناصر خسرو، مسعود سعد و انوری

پایان نامه
  • وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
  • نویسنده مریم سیفی پور
  • استاد راهنما اسماعیل شفق
  • سال انتشار 1390
چکیده

شکوه یکی از فروع ادب غنایی محسوب می شود که از بدو ظهور شعر و شاعری در شعر فارسی راه یافت، تا شاعران بتوانند مسائل و مصائب و آلامی را که موجب آزار و رنجش خود و دیگران می شد به نظم در آورند. البتّه از زمان اولیه و تاریخ دقیق آن اطلاعی در دست نیست اما از قرن ششم و از دوره ی سلجوقیان به بعد با توجّه به اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بیشتر مورد استقبال شاعران قرار گرفت تا جایی که بعدها به یک سنت ادبی تبدیل شد و شاعران بسیاری در آن طبع آزمایی کردند. نگارنده در این پایان نامه به بیان شکوه ها و گله گذاری های پنج شاعر سبک خراسانی و تحلیل این شکوه ها پرداخته است. این پایان نامه، در یک مقدمه و چهار قسمت تنظیم شده است؛ در مقدمه به طور مفصل پیرامون شکواییه به عنوان یکی از اغراض شعری، جایگاه آن در انواع ادبی و نظرات متفاوت نویسندگان راجع به این نوع بحث شده است؛ بررسی آن از جهت لغوی و اصطلاحی و قرآنی از امور دیگری است که به آن پرداخته شده است. سپس اشعار شکواییه شاعران به چهار فصل کلی شخصی، فلسفی، اجتماعی و سیاسی تقسیم و سپس مورد بحث و بررسی قرار می گیردکه هر فصل شامل بخش های زیر است: «شخصی»: شکواهای عاشقانه (هجران و فراق معشوق، جور و جفای معشوق، عشق) پیری، شعر و شاعری، فضل و هنر و حکمت، بی التفاتی ممدوح، غربت، فقر و تهیدستی، حسب حال. «فلسفی»: شکایت از روزگار و زمانه، چرخ و فلک، بخت و تقدیر، مرگ، جهان. «اجتماعی»: ابنای دهر، اوضاع زمانه، زهد ریایی، بی دینی. «سیاسی»: به دلیل درصد کمی از اشعار طبقه بندی نشده است و تنها شکوه از حاکمان را در برمی گیرد.

منابع مشابه

دنیا و آخرت در اشعار شاعران سبک خراسانی (رودکی،کسایی،فزخی،عنصری و منوچهری)

دراین رساله سعی بر آن است که به دیدگاه و چگونگی نگرش شاعران سبک خراسانی از جمله : رودکی،کسائی،فرخی،عنصری ومنوچهری نسبت به دنیا وآخرت پرداخته شود. و این که این شاعران در اشعار خویش تمایل بیشتری به دنیا نشان می دادند و دنیا گرا بودند یا این که مسأله مهم برای آنان آخرت بوده است؟ باتوجه به این مطلب که اغلب این شاعران مدیحه سرا هستند، نگاه درستی نسبت به دنیا وآخرت نداشته اند و به طمع صلات و جوایز پا...

15 صفحه اول

بررسی وتحلیل وضع معیشتی شاعران برجسته ی سبک خراسانی (رودکی،فردوسی،فرخی وعنصری )

محور اصلی پایان نامه ی حاضر بررسی و تحلیل معیشت و چگونگی گذران زندگی چهار شاعر برجسته ی سبک خراسانی است.و با توجه به اشعار آنهامی توان به منابع درامدوچگونگی گذراندن زندگی آنهاو برجسته شدن قالب شعری قصیده (که مخصوص اشعار مدحی می باشد)در این دوره دست یافت.اولین شاعرما رودکی هر چند شاعریدرباری بود اما با در نظر گرفتن جنبه های مثبت شخصیتی و هنری او و مقامی که در ادبیات دارد به عنوان یکی از شاعران ط...

15 صفحه اول

کاربرد ادبی و هنری الف در پهنه ادب پارسی (با تکیه بر اشعار انوری و شاعران سبک خراسانی)

حرف الف به‌واسطه شکل و جایگاه خاص و برخی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد، یکی از پرکاربردترین حروف در ساخت مضامین بکر و فضاهای شاعرانه و ترکیبات و تعبیرات نغز و ظریف ادب پارسی به ویژه در اشعار شعرای سبک خراسانی است. در اکثر اشعار این شاعران، الف؛ سابق، پیشرو، سپهدار، پیشوا، صدرنشین، نامور، معروف و دارای کمال است. الف؛ نمادِ قد و قامت موزون، استوار، کشیده، مستقیم و رعنا است. الف؛ مظهرِ سرافرازی، سربلندی،...

متن کامل

مسعود سعد از دیدگاه شاعران نزدیک به زمان او

مسعود سعد یکی از شاعران بزرگ ایران در نیمة دوّم قرن پنجم هجری است. او که از پیشروان تحوّل شعری در آن دوره به شمار می‌آید، مورد توجّه شاعران معاصر و نزدیک به دوران خود بوده است. برخی از این شاعران از جمله سنایی، معزّی و عثمان مختاری قطعات و قصایدی مستقل در ستایش او گفته‌اند. شاعرانی همچون رشیدی، ادیب صابر، جمال‌الدّین عبدالرزّاق و فلکی نیز از او به عنوان سخنوری توانا در شعر خود یاد کرده‌اند. علاوه بر ...

متن کامل

مناظره ی مشهور «بوته ی کدو با درخت چنار»؛ قطعه ای از ناصر خسرو یا شعری از انوری؟

چکیده:مناظره ی کدو بن و چنار یکی از زیباترین، دلنشین ترین و مشهورترین مناظره های ادب فارسی است که از قرن پنجم هجری به بعد حکم مثل سایر را در زبان فارسی پیدا کرده است. موضوع این مناظره، بحث و گفتگوی میان بوته ی کدویی چند روزه، پر مدعا و خام با چناری پر سن ، استوار و مجرب است که در قالب قطعه و در پنج بیت در بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف سروده شده است. این قطعه با اندک تفاوتی در دیوان ناصر خسرو...

متن کامل

سیمای خرد در سبک خراسانی (رودکی،فردوسی،ناصرخسرو،خیام)

خردگرایی یا Rationalism یا اصالت عقل ایده واندیشه ای است که بر پایه ی استدلال وتجربه مبتنی است . خواه استدلال قیاسی وخواه استدلال استقرایی باشد . عنصر خرد عنصری است که وجه تمایز آدمی از سایر جانداران زمین است وعلم که زائیده ی همین عنصر است ، سبب برتری آدمی شده است. در این نوشتار هدف بررسی جایگاه این عنصر در شعر عده ای از شاعران سبک خراسانی است . خرد گرایی در برابر طبیعت گرایی در ادبیات جایگاه و...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023